Thực hiện Công văn số 39/ĐĐBQH –VP ngày 17 tháng 4 năm 2025 của Đoàn đại biểu Quốc hội Hà Nội về việc góp ý vào Dự thảo Luật Đường sắt(sửa đổi lần thứ 5). Sáng ngày 25 tháng 4 năm 2025, Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Hà Nội đã tổ chức Hội thảo lấy ý kiến đóng góp vào Dự thảo Luật này.
Tham gia Hội thảo có đại diện các Viện nghiên cứu, các Trường Đại học và các Hội Khoa học trực thuộc LHH. Thạm gia Hội thảo còn có nhiều chuyên gia, nhiều nhà khoa học chuyên sâu lĩnh vực Giao thông vận tải, Kiến trúc quy hoạch đô thị và Công ty đường sắt đô thị Hà Nội.
Tiến sỹ Lê Xuân Rao, Chủ tịch Liên hiệp Hội đã chủ trì buổi Hội thảo.
Vấn đề phát triển Giao thông vận tải nói chung và ngành Đường sắt nói riêng luôn là vấn đề được xã hội quan tâm. Trong thời kỳ phát triển kinh tế xã hội hiện nay, lĩnh vực vận tải đường sắt càng được quan tâm. Chuẩn bị cho Hội thảo này, Ban tổ chức đã nhận được trên 20 bài tham luận gửi tới, nhiều bài đã được tác giả bỏ nhiều công sức nghiên cứu, thẩm định tài liệu và kết hợp với thực tiễn để có những ý kiến thuyết phục về bản Dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi). Các tham luận đều đánh giá rất cao tinh thần tiếp thu những ý kiến đóng góp sau 4 lần lấy ý kiến. Nhiều vấn đề đã được ban biên tập đưa vào Dự thảo mới lần này. Các chuyên gia, các nhà khoa học đều nhất trí với sự cần thiết phải rà soát, chỉnh sửa để có bộ Luật đường sắt để có được các quy tắc nhằm bảo đảm sự phát triển thuận lợi của vận tải đường sắt và xây dựng đường sắt nhằm đáp ứng nhu cầu hiện đại hóa đất nước
Tham luận của TS Nguyễn Xuân Thùy thấy cần có phần tóm tắt ý nghĩa của vận tải đường sắt trong nền kinh tế quốc dân. Đó là khẳng định đường sắt là mạch máu chủ của hệ thống Giao thông, với các đặc tính ưu việt như: năng suất vận tải cao (gấp từ 5 đến 10 so với vận tải bằng ô tô), chi phí vận tải thấp bằng 1/2 đến 1/3 so với vận tải bằng ô tô, ít gây ô nhiễm môi trường, đảm bảo an toàn, giảm quỹ đất xây dựng…Trong Luật cần bổ sung thêm “hành lang an toàn giao thông đường sắt” vào mục “các công trình đường sắt” tại Điều 3. Nên định nghĩa rõ hơn “Đường sắt chuyên dùng” tại Điểm 1 Điều 10…GS TS Trần Đức Nhiệm, Trường Đại học Giao thông đánh giá dự thảo lần này đã được sửa đổi, bổ sung theo hướng rút gọn hơn so với Luật năm 2017, đã tiếp thu nhiều ý kiến đóng góp từ các chuyên gia, các nhà khoa học. Dự thảo lần này đã hoàn thiện hơn. Theo GS, Luật này là Luật quốc gia vì thế phải để mặc định mọi người đều phải tuân thủ kể cả cá nhân và pháp nhân và người nước ngoài khi sử dụng dịch vụ đường sắt Việt Nam. Có thể xem xét có riêng Luật về Kinh doanh Đường sắt: Kinh doanh trong xây dựng, bảo trì hạ tầng đường sắt; Kinh doanh phát triển đô thị theo hướng TOD theo các tuyến đường sắt, kết nối đa phương tiện, kinh doanh khai thác vận tải đường sắt, chuỗi cung ứng Logicstic…
Tại Hội thảo, các tham luận đã nêu lên những vấn đề cần được quan tâm nhất là đẩy mạnh hơn nữa việc ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động vận tải đường sắt. Ngay từ khâu quy hoach cũng cần được gắn kết với định hướng phát triển của ngành đường sắt nói chung và các tuyến đường sắt đô thị nói riêng. Đại diện Công ty vận tải đường sắt đô thị Hà Nội bằng thực tiễn đã và đang vận hành 2 tuyến đường sắt đô thị Hà Đông – Cát Linh và Nhổn – Cầu Giấy đã nêu lên những ý kiến về xây dựng Luật phải mở và cần định hình những cốt lõi để khi đưa vào thực tiễn dễ triển khai.
Kết luật Hội thảo, TS Lê Xuân Rao đã cảm ơn sự tham gia đóng góp những ý kiến rất tâm huyết của các chuyên gia, các nhà khoa học và các đại biểu. Ban thư ký sẽ tổng hợp đầy đủ các ý kiến đề kịp thời báo cáo với Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố sớm tổng hợp trình lên Quốc hội.
